Ontslag

Ontslag kan een grote impact hebben en veel emoties met zich meebrengen. Afhankelijk van de reden van ontslag zijn er verschillende soorten ontslag te onderscheiden: 


Ontslag van rechtswege

Dit is het geval wanneer een arbeidsovereenkomst van bepaalde tijd afloopt en niet verlengd wordt. De werkgever kan verschillende redenen hebben om de arbeidsovereenkomst niet te verlengen:

  • De werknemer is aangenomen voor de duur van een project dat inmiddels afgelopen is. 
  • De werknemer is aangenomen ter vervanging van zwangerschapsverlof of ziekte, dat inmiddels afgelopen is. 
  • De werkgever is niet meer in staat de salariskosten te betalen. 
  • De werknemer functioneert niet naar behoren.


Ontslag met wederzijds goedvinden

Hier is sprake van wanneer werknemer en werkgever in (goed) overleg besluiten om de arbeidsovereenkomst stop te zetten. In deze situatie bereiken werknemer en werkgever samen overeenstemming over de voorwaarden van het ontslag en wordt dit vastgelegd in een beëindigingsovereenkomst of vaststellingsovereenkomst. In deze overeenkomst staat onder andere: 

  • De beëindigingsdatum van de arbeidsovereenkomst.
  • De hoogte van de transitievergoeding.
  • Het aantal op te nemen of uit te betalen vakantiedagen.
  • In te leveren of over te nemen bedrijfseigendommen (auto, laptop, mobiele telefoon).
  • Eventueel geheimhoudingsbeding.


Ontslag vanwege bedrijfseconomische redenen

Dit is veelal het geval wanneer het financieel slecht gaat met een organisatie en de organisatie daardoor genoodzaakt is om te reorganiseren. Bezuinigingen beginnen over het algemeen met de duurste kostenpost van een organisatie: het personeel. Reorganisatie kan ook aan de orde zijn doordat een deel van de banen vervalt vanwege automatisering of doordat de organisatie een bedrijfsactiviteit naar het buitenland verhuist. 

De werkgever dient in dit geval ontslag aan te vragen via het UWV WERKbedrijf of via de kantonrechter. De bedrijfseconomische redenen moeten aan het UWV WERKbedrijf worden verklaard en beargumenteerd, onder andere door inzicht te geven in de financiën. Wanneer het om collectief ontslag gaat, zal ook een sociaal plan geschreven moeten worden. Van collectief ontslag is sprake wanneer een organisatie 20 of meer medewerkers wil ontslaan. 

In een sociaal plan schrijft de werkgever welke regelingen en financiele compensatie de werknemers die getroffen worden door de reorgisatie kunnen verwachten. Begeleiding naar nieuw werk via outplacement kan een onderdeel zijn van een sociaal plan. In dit geval betaalt de werkgever de kosten voor het outplacementtraject. 


Ontslag vanwege verwijtbaar disfunctioneren

Wanneer een werknemer de werkzaamheden in zijn takenpakket niet naar behoren uitvoert, kan een werkgever de werknemer ontslaan op basis van verwijtbaar disfunctioneren. Naast het niet naar behoren uitvoeren van de functietaken, kan ook de houding van de werknemer tegenover collega's, klanten of tegenover de werkgever een reden zijn om een werknemer te ontslaan op basis van disfunctioneren. De ontslagaanvraag moet de werkgever laten toetsen door de kantonrechter. De kantonrechter beoordeelt of de werknemer herhaaldelijk gewezen is op het disfunctioneren (denk hierbij aan functioneringsgesprekken en verslagen, waarschuwingsbrieven/mails), of de werknemer voldoende tijd en mogelijkheden gehad heeft om zichzelf te verbeteren en of er gekeken is naar andere functiemogelijkheden binnen de organisatie. Als aan een van deze zaken onvoldoende aandacht aan besteed is zal de kantonrechter het ontslag afwijzen. Als wel aan alle voorwaarden voldaan is, volgt ontslag. Werknemer heeft hierbij wel recht op een ontslagvergoeding. Outplacement kan ook onderdeel zijn van de ontslagregeling. 


Ontslag vanwege arbeidsconflict/verstoorde arbeidsrelatie

Een arbeidsconflict kan onder andere ontstaan door een vertrouwensbreuk, een verschil in mening of door botsende karakters. Wanneer een werkgever een werknemer wil ontslaan op basis van een verstoorde relatie, zal de werkgever bij de kantonrechter aan moeten tonen dat de arbeidsrelatie onherstelbaar verstoord is en de werknemer als gevolg hiervan disfunctioneert. De kantonrechter beoordeelt of er voldoende inspanning is gedaan om de relatie te verbeteren, of de werknemer herhaaldelijk gewezen is op het disfunctioneren en of er voldoende inspanning gedaan is om het functioneren te verbeteren. Wanneer het ontslag wordt goedgekeurd heeft ook hier de werknemer recht op een ontslagvergoeding en behoort een outplacementtraject ook tot de mogelijkheden. 


Ontslag bij ziekte of arbeidsongeschiktheid 

Als een werknemer twee jaar (gedeeltelijk) ziek of arbeidsongeschikt is, mag een werkgever de werknemer onder bepaalde voorwaarden ontslaan. Het UWV WERKbedrijf toetst of aan de voorwaarden voldaan is. Voorwaarden zijn onder andere dat zowel werknemer als werkgever voldoende inspanning gedaan hebben om te kunnen re-integreren, eventueel met aangepaste arbeidsomstandigheden of (bij)scholing. De optie om te re-integreren bij een andere werkgever moet ook bekeken worden. Een werkgever kan hiervoor een re-integratiebureau inschakelen. Het UWV WERKbedrijf gaat ook na of het niet te verwachten is dat de werknemer binnen 6 maanden hersteld is. Wanneer aan alle voorwaarden voldaan is, wordt aan de werknemer een WIA-uitkering (Wet Werk en Inkomen naar arbeidsvermogen) toegekend. Wanneer het UWV bepaalt dat niet/onvoldoende aan de re-integratie inspanningen voldaan is, krijgt de werkgever een loonsanctie opgeleged. Dit betekent dat de werkgever het loon van de werknemer langer moet doorbetalen. De maximale duur van een loonsanctie is een jaar. 


Ontslag op staande voet

Bij ontslag op staande voet zit een werknemer van de ene op de andere dag zonder werk. Een werkgever kan het arbeidscontract echter alleen per direct beëindigen wanneer hier een geldige reden voor is. Geldige redenen zijn onder andere fraude, geweld, stelen en werkweigering zonder goede reden. Wanneer een reden geldig bevonden is, heeft een werknemer geen recht op een WW-uitkering. 

Links over ontslag en outplacement:

Ontslag.nl

Outplacementbureau.nl

Outplacementverzekering.nl